We stellen de mens en de menselijke maat centraal en beheren en onderhouden vanuit de belevings- en gebruikswaarde van de openbare ruimte. De openbare ruimte moet graag gebruikt worden, moet uitnodigend zijn en de gebruikers tevreden. De focus ligt naast ‘in stand houden’ ook op bijdragen aan de nieuwe maatschappelijke uitdagingen en ontwikkelingen: Wat is de opgave van de wijk, wat leeft er in de wijk en bij de bewoners en zijn er stedelijk opgaven relevant? We kijken of de bestaande elementen in de openbare ruimte nog wel een functie hebben. We zorgen ervoor dat de basis op orde is en beheren met een blik die verder kijkt dan een paar jaar vooruit.

Met specifieke aandacht voor de Binnenstad: de strategische agenda binnenstad gaat uit van groei van de stad die in verhouding staat tot de leefbaarheid van de binnenstad. Ambitie is minder auto’s en meer ruimte/beter gebruik van het aanwezige groen en blauw. Daarnaast is het belangrijk dat de verschillende deelgebieden goed op elkaar aansluiten. Een coherent beeld van de openbare ruimte is het streven. Tevens is het ‘centrumgebied’ één van de strategische opgaven: de historische binnenstad, singels, aanloopstraten en Spoorzone. De logische verbindingen door goede openbare ruimte moeten goed op elkaar aansluiten.

Met duurzaam beheren dragen we bij aan de strategische opgave "Klimaatadaptatie". We verminderen enerzijds de oorzaak van klimaatverandering door CO2 reductie. Anderzijds beperken we de gevolgen van klimaatverandering door maatregelen tegen hittestress en wateroverlast in de openbare ruimte. Momenteel wordt gewerkt aan een Zwolse Adaptatie Strategie (ZAS, zie doel 6.4.4.). Vanuit het GRP 2016 – 2020 worden een aantal bouwstenen uitgewerkt die als input dienen voor de ZAS. In 2017 wordt een wateroverlast model opgesteld waarin we kunnen laten zien hoe het water stroomt tijdens plensbuien, welke panden worden geraakt en welke schade hiermee is gemoeid. In 2017/2018 wordt gewerkt aan mogelijke maatregelen om wateroverlast in de toekomst te beperken. In projecten en bij onderhoud en beheer wordt vanaf de start met een klimaatbril gekeken. Een hoogwaardige groenstructuur in de wijken (zie doel 7.1.3), heeft ook een gewenst en positief neveneffect op een duurzame inrichting. Vergroening van stenige buurten en wijken bevordert naast de leefbaarheid ook de klimaatbestendigheid en duurzaamheid.

Duurzaam beheren draagt eveneens bij aan de strategische opgave "Energietransitie". De ombouw van straatverlichting van conventioneel licht naar LED verlichting zorgt voor een betere verlichting in de wijk, maar ook voor vermindering van de CO2 uitstoot. Zo werken we aan een gemeentelijke duurzame energiehuishouding door verduurzaming van de openbare verlichting en geven we het goede voorbeeld m.b.t. de energiedoelstelling in 6.4.1 “We bevorderen dat Zwolle op termijn energieneutraal is”.

Vanuit de strategische opgave "Circulaire Economie" zorgen we  – met verantwoorde en innovatieve uitvoeringsmethodes – bij toepassing van materialen om de herbruikbaarheid van producten en grondstoffen te maximaliseren en waarde-vernietiging te minimaliseren. Anders dan in het reguliere lineaire systeem, waarin grondstoffen worden omgezet in producten die aan het einde van hun levensduur worden vernietigd. Doel is  hergebruik en herwinning van grondstoffen te vergroten en daarmee het beroep op nieuwe grondstoffen te minimaliseren. Op deze wijze geven we op circulaire wijze invulling aan het beheer van onze stad.

We werken aan een aantrekkelijke openbare ruimte vanuit de opgave van de stad en samen met de stad, zodanig dat:

• We met risicogestuurd beheer de basis op orde houden en we met ontwikkelend beheer anticiperen op de toekomst.
• We in samenspraak met de stad en de wijken de voorzieningen (speelplekken, parkeerplaatsen, groen etc. ) op de juiste plek realiseren.

We richten de openbare ruimte duurzaam in  en beheren deze duurzaam vanuit uitdagingen in de toekomst (en effecten elders in de wereld), zodanig dat:

• We met ontwikkelend beheren de openbare ruimte transformeren naar een toekomstbestendige openbare ruimte, die bijdraagt aan de klimaatadaptatie zoals verminderen hittestress en wateroverlast en die rekening houdt met maatschappelijke veranderingen.
• We met energiebewust beheren bijdragen aan de energietransitie.
• We bijdragen aan de circulaire economie door uit te gaan van de lifecycle benadering waarbij we grondstoffen langer en hoogwaardiger in de keten houden en waarbij we vernietiging van kapitaalgoederen voorkomen.

In het kader van een circulaire stad is ingezet op realisatie van betonnen fietspaden (in plaats van asfalt) binnen het jaarlijks groot onderhoud. In 2018 betrof dit vooral een aantal recreatieve routes in het buitengebied. Dit is tegelijkertijd invulling geweest van de structurele bezuiniging op beheer. Ondertussen is in 2018 ook de vervolgstap gezet, mede vanuit de ambities op hergebruik van grondstoffen en klimaatadaptief werken, namelijk de introductie van de plastic road fietspad (proefvak Deventerstraatweg). Dit is een mondiale primeur gerealiseerd in Zwolle. In samenwerking met de provincie, het consortium KWS/Wavin/Total) en in afstemming met Polymer Science Park (PSP) wordt deze innovatie de komende jaren gemonitord en op bredere toepassing bezien.

Er zijn daarnaast diverse experimenten uitgevoerd in de wijken samen met bewoners om tegels eruit te krijgen en te vervangen voor groen. Daar waar asfaltwegen grootschalig werden aangepakt, is gekeken of deze vervangen kon worden door waterpasserende verharding. Bij het  herstraten is gekeken of het water naar plekken geleid kon worden waar het geen kwaad kan inclusief het verlagen van openbaar groen indien mogelijk.

In 2018 is de laatste tranche van de € 1,0 miljoen aan bezuinigingen (periode 2015 - 2018) op activiteiten in het beheer van de openbare ruimte gerealiseerd. Deze laatste tranche aan bezuinigingsmaatregelen had een omvang van ruim € 350.000 en deze is vanaf 2019 structureel ingeboekt. De jaarplannen onderhoud zijn uitgevoerd, waarbij we hebben geprioriteerd vanuit risicogestuurd beheer (mede op basis van prioriteitladder en afspraken beeldkwaliteit) met veiligheid als ondergrens.

William Dogger