In deze beleidsparagraaf wordt integraal inzicht gegeven in het onderwerp investeringen. Wanneer we in deze paragraaf spreken over investeringen, dan spreken we over alle investeringen exclusief de investeringen in grondexploitaties. De investeringen in dit onderdeel zijn te verdelen in drie typen, te weten:

• Vastgestelde investeringen waarover besluitvorming heeft plaatsgevonden.
• Vervangingsinvesteringen.
• Voorgenomen investeringen waarover nog besluitvorming moet plaats vinden.

Naast een toelichting op dit type investeringen worden ook de financieringsbronnen voor investeringen toegelicht. Dit betreft het Stadsontwikkelfonds en de reserve incidentele bestedingen..

A. Vastgestelde investeringen
Onder deze categorie vallen de investeringskredieten (exclusief de bouwgronden in exploitatie) waarover de raad voor of in 2018 al een besluit heeft genomen. Deze projecten worden gestart of zijn al in uitvoering. De investeringen vinden gefaseerd over meerdere jaren plaats in zogenoemde jaarschijven. Het overzicht van alle activa en kapitaallasten 2018, vindt u hier.

Per  1-1-2018  staat er in totaal € 156 miljoen aan restantkredieten uit. Dit saldo is gedurende 2018 aangevuld met € 66 miljoen nieuwe kredieten van genomen raadsbesluiten  voor onder ander de volgende grote investeringen:  Spoorzone, WRZV hallen, kunstgrasvelden, Omgevingswet, klimaatadaptie, herstel Melkmarkt 41.
Dit geeft  een totale investeringsruimte in 2018 en volgende jaren  van € 222 miljoen.
In 2018 waren de werkelijke investeringsuitgaven € 64  miljoen en is voor € 5 miljoen aan lopende kredieten afgesloten. Per saldo resteert eind 2018  € 153 miljoen aan restantkredieten.

De investeringsuitgaven waren voor 2018 (bij de begrotingsopstelling per 1-7-2017) geraamd op € 34 mln. In werkelijkheid is € 64 miljoen uitgegeven. Het verschil is vooral het gevolg van het in de tijd doorschuiven van een aantal projecten waarvan de uitgaven in 2017 waren verwacht en anderzijds uitgaven als gevolg van de nieuwe kredieten 2018 waar in de begrotingsopstelling nog geen rekening mee kon worden gehouden.

De restantkredieten per 31-12-2018 van € 153 miljoen worden op de volgende manier gefinancierd:

• € 24 miljoen wordt gefinancierd vanuit de eigen gemeentelijke reserves
• € 44 miljoen wordt gefinancierd door bijdragen van derden
• € 85 miljoen wordt geactiveerd op de balans en via jaarlijkse rente en afschrijving binnen de programma’s gedekt.

In het financieel overzicht bij de programma-doelen wordt een specificatie en toelichting gegeven op de resterende en nieuwe kredieten.

Voor wat betreft de voortgang van de verschillende investeringen/projecten verwijzen wij u naar de website waar digitaal van alle projecten de voortgangsrapportages beschikbaar zijn.

B. Vervangingsinvesteringen
Vanwege (economische) veroudering, slijtage worden jaarlijks vervangingsinvesteringen gedaan om bijvoorbeeld de veiligheid, de bedrijfsvoering etc. te waarborgen. Een deel van de vervangingsinvesteringen loopt via de daarvoor ingestelde onderhoudsreserves, voor het andere deel worden investeringskredieten aangevraagd, waarvan de lasten gedekt zijn uit de jaarlijks te ramen vervangingsbudgetten. De vervangingsinvesteringen hebben in hoofdzaak betrekking op het beheer in de openbare ruimte, onderwijshuisvesting en de bedrijfsvoering.

De vervangingsinvesteringen maken onderdeel uit van de lopende projecten en zijn integraal onder het  onderdeel Vastgestelde investeringen opgenomen.

C. (In de begroting 2018 vermelde) Voorgenomen investeringen
Hieronder vallen de investeringen waarvoor al financiële ruimte beschikbaar is gesteld (of via de reserves of via structurele budgetruimte om rente en afschrijvingslasten op te vangen), maar waar het investeringskrediet  nog definitief door de rad moet worden vastgesteld. In onderstaande tabel is de voortgang van de in de begroting 2018 vermelde investeringen opgenomen. De kolom ‘besluit 2018’ geeft het inmiddels beschikbare gesteld investeringsbedrag weer.

Toelichting per voorgenomen investering
In de toelichting gaan we in op de voorgenomen investeringen die nog niet (geheel) door de raad zijn vastgesteld.

Binnenstad
In 2017/2018 heeft de raad ingestemd met een investeringsbijdrage aan de Grote Kerk van € 0,9 mln. Het resterende investeringsbedrag is voor €  0,9 mln. beschikbaar voor het lichtplan en voor € 5 mln. aan investeringen in de openbare ruimte.

Spoorzone
De voorgenomen investering in Spoorzone betreft de beschikbare investeringsruimte vanaf 2021 voor de verdere doorontwikkeling.

Energietransitie
De voorgenomen investering heeft betrekking op het onderdeel “zelf opgewekt’. (zie PPN 2018-2021) Hiermee wordt het energieverbruik van de eigen gemeentelijke objecten verduurzaamd, middels besparen en opwekken. Besparen kan onder andere door te investeren in ledverlichting in de openbare ruimte en aan het plaatsen van zonnepanelen op gemeentelijke panden. Voor het opwekken van duurzame energie kan bijvoorbeeld gedacht worden aan het aanleggen van zonnevelden  of zonnedaken.  In 2017/2018 zijn de volgende investeringskredieten beschikbaar gesteld: verduurzaming gemeentelijk vastgoed € 2,5 mln. en zonnepanelen gemeentelijke panden € 0,3 mln.  Voor de versnelling van de ombouw Led-verlichting zal in het 2^e kwartaal van 2019 een voorstel worden voorgelegd met een gevraagd investeringsvolume van € 3,5 miljoen. Het geraamde investeringsbedrag van € 7,2 miljoen is indicatief. Toekomstige investeringen zullen separaat aan de  raad worden voorgelegd.

Onderwijshuisvesting
De voorgenomen investeringen in onderwijshuisvesting heeft voor het merendeel € 27 miljoen betrekking op het strategische onderwijsplan in het basisonderwijs voor de jaren tot en met 2027, zoals genoemd in de notitie ’Toekomstgerichte onderwijshuisvesting Zwolle’.  In 2018 is er geen investeringskrediet aangevraagd. Daarnaast is in de indicatieve investeringsraming € 7 miljoen opgenomen voor de Van der Capellen scholengemeenschap. In 2018 is er een investeringskrediet van € 13,1 miljoen beschikbaar gesteld.

Looproute campus Windesheim  en Extra impuls sociale woningbouw
Beide projecten betreffen restantbudgetten waarvoor geen investeringsvraag in 2018 is gedaan. In het kader van de projectdoorlichting (begin 2019), onderdeel van de berap 2019-1,  wordt voorgesteld de resterende budgetten vrij te laten vallen.

Doorstroomassen
In 2018 is er geen investeringsaanvraag geweest. De middelen blijven beschikbaar voor verbeteringen in de doorstroming van het openbaar vervoer aan de oostzijde van de binnenstad.

D. Financieringsbronnen

Stadsontwikkelfonds
De doelstelling van Stadsontwikkelfonds is het (tussentijds) mogelijk maken van initiatieven en projecten die een bijdrage leveren aan de sociale, economische en / of fysieke ontwikkeling van (delen van) de stad. Ten laste van het fonds kunnen investeringsprojecten komen die met cofinanciering van mede-overheden (of andere instanties) gerealiseerd worden en passen binnen de ambities van Zwolle. Het fonds bevat ongeoormerkte middelen, zodat de Raad het hele jaar besluiten kan nemen en daarmee flexibel in kan springen op kansen die zich voordoen.

Binnen het Stadsontwikkelfonds is € 50.000 beschikbaar voor kleine initiatieven indien aan de volgende criteria wordt voldaan:

• Het initiatief op sociaal, economisch en / of fysiek gebied dient de ontwikkeling van de stad en past binnen de gemeentelijke ambities zoals neergelegd in de vier agenda’s.
• Het initiatief levert rendement op voor een groot deel van de stad.
• Het initiatief kan verdere ontwikkelingen in de stad aanjagen.
• Het initiatief is binnen een jaar uitvoerbaar.  
• De financiële bijdrage van de gemeente aan het initiatief bedraagt in principe maximaal 50% van het totaal (inclusief gemeentelijke uitvoeringskosten). Hierbij wordt ervan uitgegaan dat de initiatiefnemer het grootste deel van de kosten voor zijn / haar rekening neemt. Het college kan gelet op het belang van een initiatief voorstellen doen om van dit percentage af te wijken.

De maximale bijdrage bij kleine initiatieven is € 15.000 per aanvraag.

De resterende ruimte in het Stadsontwikkelfonds kan onder andere worden ingezet voor een bijdrage aan de topinnovatiecentra.

Reserve Incidentele bestedingen
Naast het Stadsontwikkelfonds is de reserve incidentele bestedingen ook als dekkingsbron voor investeringen (maar ook voor niet-investeringen) beschikbaar. Aanwending van de reservemiddelen vindt plaats bij de integrale afwegingsmomenten in het voor- en najaar, maar indien nodig of gewenst kan in overleg met de Raad ook gedurende het jaar een beroep op de reserve worden gedaan.

* Deze post  maakt deel uit van het project Doorlichting projecten met als voorstel om dit vrij te laten vallen. Besluitvorming hierover vindt plaats bij het voorjaarsmoment 2019.