Verslaving kent als risico dat inwoners geïsoleerd raken, er gezondheidsrisico's optreden en de participatie verminderd en er maatschappelijke uitval of overlast optreedt. Verslaving is er in allerlei vormen: alcohol, roken, drugs, gamen, enzovoort. We zetten in op het voorkomen en verminderen van verslavingsproblematiek. Het voorkomen van verslaving pakken we ook op vanuit de preventieve aanpak van een gezonde levenstijl (zie doel 1.2.1).

Zorgmijding kan leiden tot verergering van problematiek en maatschappelijke uitval en overlast. Er wordt actief contact gelegd met mensen in zorgwekkende situaties, die niet zelf om hulp/ondersteuning vragen, maar dit wel nodig hebben omdat (verder) maatschappelijke uitval dreigt. Na contactlegging wordt samen met betreffende persoon (of directe omgeving)  in kaart gebracht welke hulp/ondersteuning nodig is en hoe dit het beste kan aansluiten op de situatie van de persoon zelf. Daar waar mogelijk wordt getracht mensen te motiveren om reguliere hulp/ondersteuning te accepteren. Zolang geen aansluiting bij reguliere hulp/ondersteuning kan worden gevonden, maar hulp/ondersteuning wel nodig is, wordt inzet vanuit bemoeizorg geboden.

Personen die verward gedrag vertonen worden soms niet tijdig  als zodanig herkend, waardoor ondersteuning, hulp en zorg niet tijdig genoeg kan worden ingezet. Dit kan een negatieve invloed hebben op de kwaliteit van leven van deze personen zelf, maar ook die van hun direct omgeving aantasten.  Een sluitende aanpak voor mensen met verward gedrag is nodig om vroegtijdig te signaleren,  adequate ondersteuning en zorg te kunnen bieden, tijdig te kunnen opschalen wanneer nodig (bijvoorbeeld naar de veiligheidsketen) en het kunnen leveren van maatwerk, wat zoveel mogelijk aansluit op de leefwereld van de persoon die verward gedrag vertoont. Alle gemeenten  zijn door minister van VWS opgeroepen om een sluitende aanpak voor verwarde personen te ontwikkelen. In Zwolle beschikken we over een aanpak verwarde personen die zorgdraagt voor snelle toeleiding tot passende zorg en ondersteuning voor mensen die verward gedrag vertonen.

We voorkomen (verder) maatschappelijk uitval of overlast door het bieden van passende zorg en ondersteuning richting maatschappelijk herstel, zodanig dat:

• Verslavingsproblematiek wordt voorkomen en verminderd.
• Zorgmijding wordt voorkomen en verminderd.
• Personen die verward gedrag vertonen vroegtijdig in beeld zijn en er tijdig op- en afgeschaald wordt tussen sociaal domein en veiligheid, daar waar er sprake is van ernstige overlast en/of de persoon een gevaar vormt voor zichzelf en zijn directe omgeving (of hiermee dreigt).

Het verslavingsbeleid is enerzijds gericht op voorkomen en verminderen van risico's (preventie) o.a. door het geven van voorlichting, individuele contactlegging, vroegtijdig signaleren en terugdringen van verslavingsproblematiek, met name bij jeugdigen. Daarnaast richt het verslavingsbeleid zich op het voorkomen en beperken van gezondheidsschade, maatschappelijke uitval en overlast als gevolg van verslaving en overmatig drank- en middelen gebruik.  Door gerichte verslavingspreventie in te zetten in het onderwijs, zijn jongeren eerder in beeld, en kan het netwerk (ouders, onderwijzers, verzuimambtenaar) sneller worden ingeschakeld.  Mede hierdoor is het aantal aanmeldingen voor verslavingshulp van 18-  gedaald.

Team VIA is een multidisciplinair team met experts ten aanzien van het bereiken van/contaclegging met volwassenen en jeugdigen die zich in een zorgwekkende situatie bevinden en die niet zelf om hulp/zorg vragen. In 2017 heeft team VIA aangegeven dat het aantal gemelde cases is gestegen en  dat de cases bovendien complexer van aard zijn.  In 2018 zijn extra middelen ingezet om de continuïteit van het aanbod te kunnen waarborgen, hiermee heeft team VIA de ontstane wachtlijsten kunnen wegwerken. In 2018 heeft Team VIA  369 cases in behandeling, waarvan 322 zijn afgesloten. We zien een stijging bij het aantal cases voor bemoeizorg voor volwassenen en zwerfjongeren, maar een lichte daling bij het aantal cases voor bemoeizorg jeugd.

We hebben in Zwolle (en regio IJssel-Vecht) een sluitende aanpak voor personen met verward georganiseerd. De 9 bouwstenen, zoals door het landelijk schakelteam zijn geformuleerd, zijn in Zwolle ingevuld. Deels betrof dit bestaande voorzieningen, deels betrof dit aanvulling op het bestaande aanbod, deels aanvullend aanbod. Concreet: een 24/7 meldpunt voor meldingen van personen met verward gedrag, afspraken over vervoer van personen met verward gedrag naar beoordelingslocaties, afspraken met GGZ over beoordelingslocaties, training Grip op Verwardheid (www.gripopverwardheid.nl) voor professionals en vrijwilligers.

Klaas Sloots