Jaarstukken 2018

Programma 8. Bestuur en inwonerszaken

Doel 8.1.1 De raad geeft als vertegenwoordiging van de inwoners richting aan het gemeentelijk beleid (enz)

Activiteiten

Reguliere activiteiten
Tijdens de vergaderingen van de raad worden voorstellen besproken en worden besluiten genomen. Het Raadsplein is de vergaderstructuur en kent informatierondes, debatrondes en besluitvormingsrondes. Voor de organisatie van de werkzaamheden van de raad is er een Presidium en een Agendacommissie. Daarnaast functioneert er een Afstemmingscomité en een onafhankelijke Rekenkamercommissie. De raad heeft zijn eigen ambtelijke ondersteuning in de vorm van de Raadsgriffie. Door het toegenomen takenpakket van de gemeenteraad en de veranderende werkwijze is ook het takenpakket van de griffie toegenomen. Dit vraagt om extra capaciteit in de vorm van 1 fte (zie ook de webpagina bestedingsvoorstellen).

Presidium
Het Presidium, bestaande uit de fractievoorzitters met de burgemeester als voorzitter, heeft de volgende taken:
•   het aansturen van het functioneren van de raad, waarbij ook het cultuuraspect aan de orde komt.
•   het eventueel opstellen van een jaarprogramma of activiteiten voor de raad
•   het voorbereiden van de begroting van de raad en griffie

Agendacommissie
De Agendacommissie bestaat uit de Raadpleinvoorzitters en is belast met:
•   het voorbereiden van de agenda's
•   het opstellen van het vergaderrooster
•   het rapporteren en adviseren aan het Presidium over de werkwijze van het Raadsplein.

Afstemmingscomité
Het Afstemmingscomité heeft tot taak om zorg te dragen voor de afstemming en coördinatie van de processen, die gericht zijn op de controletaken van de raad, zoals vastgelegd in de wet en in verordeningen. Ook heeft het Ook heeft het Afstemmingscomité de taak zorg te dragen voor de aansturing van het jaarlijkse proces van de accountantscontrole en de evaluatie van de beleidscyclus.

Rekenkamercommissie
De Rekenkamercommissie heeft tot taak het uitvoeren of doen uitvoeren van beleidsevaluatieonderzoeken, gericht op doelmatigheid en doeltreffendheid. De Rekenkamercommissie bestaat uit vijf raadsleden en een externe voorzitter. Ook in 2018 zal de Rekenkamercommissie één of twee onderzoeken uitvoeren, afhankelijk van het tijdstip waarop de nieuwe commissie na de verkiezingen met haar werkzaamheden kan starten.

Werkgeverscommissie
De raad is formeel de werkgever van de griffie. De werkgeverscommissie bestaat uit 4 raadsleden en neemt namens de raad de werkgeverstaken op zich.

Doorontwikkeling vergaderwijze
Het Raadsplein is als vergadersysteem in 2010 definitief ingevoerd. In het verleden zijn er al een aantal aanpassingen en verbeteringen doorgevoerd met betrekking tot de informatieronde en de debatronde en is besloten over te gaan tot een besluitvormingsronde elke drie weken, zonder aansluitende rondes. De nieuwe raad zal in 2018 bepalen of het Raadsplein in de huidige vorm wordt voortgezet of dat er nog wijzigingen worden aangebracht.

Open raadsinformatie
De toegankelijkheid van raadsinformatie (notulen, besluitenlijsten, raadsvoorstellen) draagt bij aan het actiever participeren in het lokale democratische proces. Als raadsinformatie wordt vrijgegeven als open data is het voor iedereen goed en breed toegankelijk, herbruikbaar en vergelijkbaar. Het stelt bovendien ontwikkelaars in staat om innovatieve toepassingen te maken – zoals in de vorm van app’s. Landelijk is het project Open Raadsinformatie geagendeerd op de Digitale Agenda 2020 (VNG) en geadopteerd in het Actieprogramma Open Overheid (ministerie van BZK). Bezien wordt nog steeds welke stappen er nodig zijn om ook de Zwolse raadsinformatie als open data beschikbaar te stellen.

Regionale samenwerking
Om gemeentelijke opgaven effectief en efficiënt op te pakken wordt er steeds meer samen gewerkt met andere gemeenten. Door de decentralisatie van rijkstaken is het belang van regionale samenwerking toegenomen. Voor de raad is het lastig om hierbij sturing te geven en te controleren. Om bij regionale samenwerking beter grip te houden is er een raadswerkgroep ingesteld. Door het Presidium is besloten dat deze werkgroep na de verkiezingen een formele status krijgt. Vijf raadsleden worden in de werkgroep benoemd en zullen gaan functioneren als rapporteurs richting de raad op het gebied van regionale samenwerking.

Toekomst lokale democratie en rol van de raad
Door maatschappelijke veranderingen krijgt de overheid een andere rol in de samenleving. Er wordt meer ruimte gegeven aan maatschappelijke initiatieven en overgelaten aan burgers. Dit heeft ook gevolgen voor de rol en de positie van de gemeenteraad. Hierover zullen voor, tijdens en na de verkiezingen afspraken gemaakt worden.

Fysiek domein
In 2019 wordt naar verwachting de omgevingswet van kracht. De Omgevingswet beoogt de samenvoeging van vele wetten en regelingen op het gebied van onder meer bouwen, milieu, water, ruimtelijke ordening en natuur. Evenals het rijk en de provincie is de gemeente verplicht om een omgevingsvisie te maken. Naast algemene informatie over de gevolgen van de invoering van de omgevingswet zal de raad worden betrokken bij het opstellen van de omgevingsvisie en zal deze visie door de raad moeten worden vastgesteld.

Gemeenteraadsverkiezingen 2018
Op 21 maart 2018 wordt er een nieuwe gemeenteraad gekozen. Ter voorbereiding en begeleiding hiervan zal de griffie in samenspraak met andere betrokken gemeentelijke afdelingen een werkplan opstellen. Hierin zullen activiteiten worden opgenomen als opkomst bevordering, verkiezingsdebatten, deelname aan een stemhulp (kieswijzer) en het inwerkprogramma voor de nieuwe raad. De uitvoerende werkzaamheden zullen vooral begin 2018 plaatsvinden. Het vierjaarlijks beschikbare budget is hiervoor niet toereikend. Opkomstbevorderende maatregelen met name voor de jongere kiesgerechtigden, hogere kosten voor de brutering van de vergoeding van stembureauleden, organisatiekosten voor de uitslagenavond maken dat we voorstellen € 50.000 hiervoor beschikbaar te stellen (zie ook de webpagina bestedingsvoorstellen).

Toelichting op realisatie activiteiten

Gemeenteraadsverkiezingen en installatie nieuwe raad
Begin 2018 stond in het kader van de gemeenteraadsverkiezingen. Deze verkiezingen vonden plaats op 21 maart en leidden tot aan aantal verschuivingen in de zetelverdeling. De fracties van GroenLinks en Swollwacht waren de grote winnaars, terwijl de fracties van PvdA, D66 en SP zetels moesten inleveren. Het opkomstpercentage bedroeg 61,5% en was daarmee hoger dan het opkomstpercentage in 2014 (58,2%) en ook ruim hoger dan het landelijk gemiddelde (55,0%).

Op 29 maart werd de nieuwe gemeenteraad geïnstalleerd, waarna de nieuwe raad (met 20 nieuwe raadsleden) van start kon gaan. Op 5 april vergaderde de nieuwe raad tijdens een informeel raadsplein over de werkwijze van de raad in de komende raadsperiode. Tot aan het zomerreces vonden – met name voor de nieuwe raadsleden en burgerleden – verschillende activiteiten plaats in het kader van een zogenaamd inwerkprogramma. Op deze manier konden de nieuwe raadsleden en burgerleden zowel op inhoud als op proces in korte tijd vertrouwd raken met het raadswerk.

Raadspleinen
De raad vergadert volgens het BOB-model: beeldvorming, oordeelsvorming en besluitvorming, in Zwolle de informatieronde, de debatronde en de besluitvormingsronde. Er wordt in de regel op maandagavond vergaderd, waarbij er in principe eens in de drie weken een besluitvormingsronde plaatsvindt. In 2018 kwam de raad bijeen voor 13 informatierondes (5 in de Raadzaal, 6 in de TAK-zaal en 2 op locatie), 19 debatrondes (18 in de Raadzaal en 1 in de TAK-zaal) en 14 besluitvormingsrondes (allen in de Raadzaal).

In het kader van de doorontwikkeling van het vergadersysteem is in 2018 vooral ingezet op de informatieronde. Deze werd voorheen vooral gebruikt als technische vragenronde aan de portefeuillehouder. In 2018 ging de raad bij de meeste informatierondes echter in gesprek met inwoners en belangenorganisaties om zo een goed beeld bij een bepaald onderwerp/vraagstuk te kunnen vormen en om hen op deze manier meer bij de lokale politiek te betrekken.

Inzet raadsinstrumenten
Er zijn in 2018 geen initiatiefvoorstellen of discussienota´s ingediend. Wel is er een verzoek tot het houden van een spoeddebat ingediend naar aanleiding van de overschrijdingen en tekorten op de zorgbudgetten. Dit spoeddebat vond plaats op vrijdag 16 maart, enkele dagen voorafgaand aan de gemeenteraadsverkiezingen.
In onderstaand overzicht is te zien in welke mate de fracties gebruik hebben gemaakt van de overige raadsinstrumenten. Hierin is onderscheid gemaakt tussen de oude raad (eerste getal) en de nieuwe raad (tweede getal).
Fractie                   Amendementen   Moties          Art. 45-vragen     Mondelinge vragen
ChristenUnie   0 en 0                   2 en 4          2 en 7           1 en 5
GroenLinks   0 en 1                   3 en 4          0 en 7           3 en 5
Swollwacht   0 en 0                   1 en 1               0 en 2           2 en 2
VVD                   0 en 0                      1 en 6          2 en 5           2 en 6
PvdA                   0 en 1          2 en 17          3 en 12                     2 en 2
D66                   0 en 1                   4 en 15          3 en 11           0 en 2
CDA                   0 en 0                   1 en 10          4 en 11           0 en 4
SP                   5 en 6                   10 en 18          1 en 5           0 en 6
Totaal               5 en 9                   24 en 75       15 en 60          10 en 32

Commissies en interne overlegstructuren
Met de installatie van de nieuwe raad, is ook een aantal commissies en interne overlegstructuren (opnieuw) geïnstalleerd. Zo beschikt de raad over het presidium (overlegorgaan fractievoorzitters), de agendacommissie, de rekenkamercommissie en de auditcommissie. Daarnaast zijn aan het begin van deze raadsperiode voor het eerst rapporteurs regionale samenwerking benoemd.

Rekenkamercommissie
De rekenkamercommissie doet onderzoek naar de doelmatigheid en doeltreffendheid van het gemeentelijk beleid. De rekenkamercommissie van de vorige gemeenteraad heeft in 2018 het onderzoek naar sportbeleid afgerond. In september is de nieuwe rekenkamercommissie met vijf raadsleden en één extern lid (tevens voorzitter) geïnstalleerd. Deze nieuwe rekenkamercommissie is in december 2018 gestart met een nieuw onderzoek naar risicomanagement.

Auditcommissie
De auditcommissie is in november geïnstalleerd ter vervanging van het afstemmingscomité. De wens is om hiermee de controlerende rol en het opdrachtgeverschap van de gemeenteraad bij de accountantscontrole te versterken. De auditcommissie bestaat uit vier raadsleden en houdt zich onder andere bezig met de processen rondom de accountantscontrole en de evaluatie van de beleidscyclus.

Rapporteurs regionale samenwerking
Om gemeentelijke opgaven effectief en efficiënt op te pakken wordt er steeds meer samengewerkt met andere gemeenten. Ook door de decentralisatie van rijkstaken is het belang van regionale samenwerking toegenomen. De raad ervaart het soms als lastig om hierbij sturing te geven en te controleren. Om bij regionale samenwerking beter grip te krijgen, zijn in 2018 vier raadsleden benoemd tot rapporteur regionale samenwerking. Deze raadsleden fungeren als vooruitgeschoven post vanuit de raad, die vroegtijdig met samenwerkingsverbanden in gesprek gaan, zodat zij een agenderende en signalerende functie richting de raad kunnen vervullen.

ga terug