Advisering
Monumenteigenaren in Zwolle konden rekenen op professionele adviezen en begeleiding van hun (bouw)plannen en op financiële ondersteuning voor de iets hogere dan reguliere onderhoudskosten aan hun monument. Dit laatste is een gevolg van bijvoorbeeld detaillering en materiaalgebruik. We signaleren na het einde van de crisis een toenemende hoeveelheid aanvragen om omgevingsvergunning voor monumenten, beschermd stadsgezicht en cultuurhistorisch waardevolle gebouwen. Monumentenzorg adviseert ten aanzien van deze onderwerpen. Bijzondere aandacht in de (bouw)planadvisering ten aanzien van monumenten was er in 2018 voor de advisering over de gefaseerde herinrichting van de Grote Kerk (o.a. zuiderportaal, bankenplan, vloer) en de voorbereiding en begeleiding van de herstel- en restauratiewerkzaamheden in het Drostenhuis. De uitvoering van de herbestemming van het complex Goudsteeg/Bloemendalstraat waar appartementen werden gerealiseerd hebben de nodige inspanningen gevergd. In 2018 hebben we 21 subsidies verleend voor onderhoud en restauratie van gemeentelijke monumenten. Steeds vaker wordt de Zwolse cultuurhistorie als een inspirerende factor betrokken in ruimtelijke ontwikkelingen en planvorming. Een voorbeeld is de spoorzone waar bijzondere historische gebouwen die (nog) geen monumentenstatus hebben als historisch ankerpunt in de ontwikkelingen zullen worden behouden en zullen worden getransformeerd naar nieuwe hedendaagse functies. Archeologie
Om te voldoen aan de nieuwe wettelijke eisen (Erfgoedwet) op het gebied van archeologisch onderzoek, heeft het team Archeologie van de gemeente Zwolle in 2018 een procescertificaat gekregen op basis van de BRL SIKB 4000 versie 4.0. Dit certificaat geldt voor de KNA protocollen: Programma van Eisen (landbodems), Bureauonderzoek (landbodems), Inventariserend Veldonderzoek, variant Proefsleuven (landbodems), Opgraven (landbodems) en Specialistisch Onderzoek (landbodems). Onderdeel van de certificering is een kwaliteitsmanagementsysteem dat is gemaakt in samenwerking met de gemeenten Deventer en Zutphen. In 2018 is door certificerende instelling Hobéon een externe audit afgenomen. Door het team Archeologie Zwolle is een interne audit verricht bij de collegae in de gemeente Zutphen. In 2018 zijn er verschillende archeologische onderzoeken uitgevoerd en rapporten opgesteld, waaronder een aantal vanuit het samenwerkingsverband met onze buurgemeenten (Gemeenschappelijke Regeling Archeologie, zie paragraaf: Verbonden Partijen). Bijzonder in dat kader was de opgraving bij de Sint Nicolaaskerk in Genemuiden, waarbij delen van het koor van de kerk uit 1270 zijn blootgelegd. Ook het archeologisch onderzoek in Zwartewatersklooster naar de sporen van het klooster was bijzonder te noemen. In Hasselt is verder nog een beerput opgegraven achter voormalig herberg de Witte Swaene aan de Ridderstraat. In de buurgemeente Hattem is door Archeologie Zwolle de directievoering gedaan voor het omvangrijke archeologisch onderzoek op Bedrijventerrein Hattem-Noord. In Kampen is een archeologisch begeleiding uitgevoerd bij de Cellebroederspoort en is het onderzoek van het 14de eeuwse zeildoek van Myosotis afgerond en voor deponering gereed gemaakt. Hiervoor is een unieke kist gemaakt waarin de fragmenten op professionele wijze zijn opgeborgen.
Het meest omvangrijke onderzoek in Zwolle was de Definitieve Opgraving op de locatie Kop van Hoog. Hier werden de sporen van talloze 18de eeuwse huizen en een gedempte watergang opgegraven. Deze gedempte watergang is in de tweede helft van de 19de eeuw getransformeerd tot bakstenen riool en was van oorsprong bedoeld voor de afvoer van overtollig water uit de polder Blalo. Interessant was ook het onderzoek op de locatie De Blijde aan de Blijmarkt/Papenstraat in Zwolle. Hier werden naast bewoningssporen uit rond 1300 ook talloze beerputten opgegraven. In één van de beerputten zaten restanten van een pijpaarde plaquette met daarop de voorstelling van Christus die afdaalt in het Voorgeborchte uit de periode rond 1430. Rest verder nog de vermelding van kleine onderzoeken op locaties Stinsweg-Ridder Zwederlaan in Westenholte, de voormalige herberg en uitspanning de Vrolijkheid en de begraafplaats bij het Buitengasthuis aan de Gasthuisdijk. Inventarisaties
In 2018 hebben wij besloten om 48 panden, zes complexen en twee onderdelen van een gebouw aan te wijzen als gemeentelijk monument. Daarmee willen wij, samen met eigenaren, de historische waarden koesteren en in stand houden. De monumenten zijn geselecteerd uit de resultaten van het grootschalig bouwhistorisch onderzoek in de historische binnenstad. Dit was het eerste thema om de gemeentelijke monumentenlijst te actualiseren. Bij de selectie, die is gedaan in samenspraak met diverse organisaties uit de Zwolse gemeenschap, is gekeken naar traditionele waarden als laatmiddeleeuwse casco’s en zeventiende en achttiende-eeuwse panden, maar ook naar thema’s zoals stadsmuren, complexen, ensembles, winkels en bedrijvigheid en de karakteristiek van stegen en (aanvoer)straten. Verder hebben wij besluitvorming voorbereid voor het volgende thema, de periode van het Interbellum (1915-1940). In 2018 hebben we onderzoek opgestart om twee nieuwe thema’s - ‘boerderijen’ en ‘post-65’ - te inventariseren. Ook de cultuurhistorische en bouwhistorische waardenkaarten zijn verder vormgegeven zodat een vervolg hierop kan worden opgestart. |
